Wystawa zdjęć Artura Ruska nosi tytuł ''Trylinka''. Potrwa dwa tygodnie. O motywacji do robienia zdjęć i swoich przeżyciach z Włókienniczej autor zdjęć może opowiadać długo i robi to bardzo ciekawie.
- Nie chciałem fotografować miejsc ładnych, tylko ciekawe. Jestem z Łodzi, a tu się ludzie straszą ulicą Włókienniczą: że tam tylko brud i patologia, że lepiej to miejsce omijać. No to omijałem. Właściwie nigdy wcześniej tam nie byłem, bo to jest bardzo nie po drodze. Ani zła sława, ani zrujnowane kamienice nie zachęcają do spacerów. Gdy mówiłem znajomym, że chcę się tam wybrać z aparatem, z serca odradzali. Na pierwszą wizytę wziąłem ze sobą sprzęt fotograficzny wart jakieś 15 tysięcy złotych, ale go nie wyjąłem z torby. Wystarczyło, że już w swoich butach za 300 złotych czułem się tam, jakbym świecił. Moje pierwsze odczucie: tu nic nie ma. Obskurne budynki i kilku pijaczków. Nieciekawi ludzie, którzy wrogo na mnie patrzą. Jak tu znaleźć historię? I wtedy się wkręciłem. Bo jak jest tak ciężko, to właśnie chcę spróbować. I zacząłem na Włókienniczą wracać.
Artur Rusek
Artur Rusek
Znalazłem ''przewodników'', którzy pokazywali mi ulicę i przedstawiali nowym ludziom. Jeden z nich to był starszy człowiek z doświadczeniem w różnego rodzaju aktywnościach, nie zawsze zgodnych z prawem.
Drugi to był ''Nieśmiertelny'', młody chłopak, regularny kibol bez zęba na przedzie. Górną jedynkę stracił w jednej z walk. Nosił ją w kieszeni, a że chciał się ładnie prezentować na fotografii, zawsze do zdjęcia wyjmował ząb z kieszeni i montował na chwilę tam, gdzie być powinien. Pokazywał mi grubą szramę na głowie. To od krawężnika. Na jednej zakrapianej imprezie ktoś go wypchnął przez okno. Dumny był z tej blizny. ''Dałem radę, bo my z Włókienniczej jesteśmy nieśmiertelni'' - mówił.
Zaczynając spotkania z mieszkańcami Włókienniczej słuchałem rad Tomasza Tomaszewskiego, reportażysty z National Geographic, specjalisty od zdjęć ludzi i trudnych tematów. Mówił rzeczy, których nie wyczyta się w podręcznikach. Od niego usłyszałem na przykład, że idąc z aparatem nie mogę mieć złych zamiarów. Złą wolę widać w ruchach, gestach, trudno wtedy nawiązać z ludźmi kontakt. Ja nie chciałem moich bohaterów upokarzać. Żeby to udowodnić, zacząłem przynosić im zdjęcia. I już nie byłem obcy, na mój widok wołali ''dzień dobry, panie fotografie''. Przez ten rok tylko raz spotkałem w bramie faceta z aparatem. Pomyślałem, że mam konkurencję. Ale to był fotograf policyjny, z wydziału kryminalnego. To nie jest przecież spokojna ulica.
Artur Rusek
Artur Rusek
Kostka brukowa w kształcie sześciokątu to trylinka, charakterystyczna dla podwórek na Włókienniczej. I ta trylinka to dla dzieciaków z tej ulicy cały świat: plac zabaw i zielona łąka, i nadmorska plaża. W wakacje rozkładają sobie tam ręczniki i się opalają. Nalewają wodę do dmuchanych basenów. Za chwilę grają w piłkę plażową. Albo robi się wielka graciarnia, bo z pięciu rowerów tata robi dwa. Wszystko w odrapanych murach, bez jednego zielonego listka. I na trylince, na której ktoś w nocy rozbił butelkę, albo oddał mocz.
W takim otoczeniu twarze zdrowych, ładnych dzieci to kontrast, który musi poruszać. Te odrobinę starsze już się czają w bramach, a nastolatki to już podopieczni kuratorów. Ale na Włókienniczej widziałem coś jeszcze. Na przykład grupkę zakapturzonych kiboli, którzy na widok sąsiadki z siatami biegną, żeby pomóc. Albo wystających w bramie pijaczków, którzy wyciągają z kieszeni drobniaki, żeby grupka dzieci sąsiadów mogła pobiec boso po lody do sklepiku. Wie pani, że za 4 złote można kupić lody na patyku dla ośmiorga dzieci? Tyle radości. Widziałem na Włókienniczej radość, cierpienie i biedę. A wszystko takie prawdziwe, że kiedy wracam do swojego świata, takiego bardziej zasobnego i poukładanego, to się zastanawiam, który lepszy.
Artur Rusek
Ma ze cztery lata i siedmioro rodzeństwa. Trudno powiedzieć, z czego jej rodzina się utrzymuje. Dobrze pamiętam to upalne południe. Dzieci biegały po podwórku. Ktoś wystawił basen z wodą. Ruszały się tylko dzieci i gołębie. Jedne i drugie wyglądały na szczęśliwe. Dorosłych nie było. Tam nikt się nie troszczy o strój, więc Julka biegała bez ubrania. Dzieciaki piszczały. Udawały, że wyjechały na morze. I gdy robiłem zdjęcie, z bruku podleciało stado gołębi. Jeden z nich osłonił skrzydłami dokładnie to, co powinien.
Rzadko słyszałem na Włókienniczej, żeby ktoś narzekał. Nigdy nie skarżyły się dzieci. Pełnia wakacji, a one na betonowej pustyni, w niedostatku i bez rozrywek. Wiem, że z góry to dla kogoś wygląda jak stare ręczniki rozłożone na brudnym bruku. Ale dla dzieci to była słoneczna plaża.
Paweł nie chciał mówić, czym się zajmuje. Ja widziałem w nim ojca ósemki dzieci, który ciągle był zajęty. Lubił sprawiać dzieciom radość. Kiedyś wziął szlauch i zrobił na podwórku wielką fontannę. Innym razem nadmuchał basen. Udało mi się uchwycić moment, jak bawi się z synem.
Ta kałuża jest niesamowita, bo o Włókienniczej opowiada wszystko. W brudnej wodzie pełnej śmieci odbija się ponura kamienica. Ale tu się bawią dzieci, a na balkonie odrapanego budynku dorośli wietrzą śnieżnobiałą pościel. Ta biel tu nie pasuje. Ale jest.
Fotel jest odrapany, jak całe podwórko, kanapa ledwie stoi. Czasem prześpi się tam pijany, albo przycupnie bezdomny kot. Tym razem odpoczywały dzieci. Jak na tarasie. Nie chciałem pokazywać ich twarzy. Zestawienie dziecięcych stóp i starych mebli na zagraconym podwórku wystarczy do tej historii.
Na Włókienniczej życie toczy się na podwórkach. Trafiłem akurat na moment, gdy Szczepan i jego wnuki urządzały sobotnie porządki. Ktoś przyniósł skrzynie z jabłkami, poczęstowali mnie i zostałem na dłużej. Pozwolili się sfotografować, ale nie chcieli o sobie opowiadać.
Mieszkańcy niechętnie wpuszczali mnie do swoich mieszkań. Woleli pozować na podwórkach i w bramach. Nie mają się czym chwalić. W tym mieszkaniu dziesięcioosobowa rodzina mieści się w dwóch pokojach. W jednym wszyscy śpią, w drugim jedzą, gotują, myją się. Zrobiłem zdjęcie baśniowej księżniczki na brudnej ścianie, w pokoju, który udaje salon. Ta mała dziewczynka obok to też księżniczka. Tylko, że z zupełnie innej bajki.
Piosenkę Agnieszka Osiecka napisała na przełomie lat 50. i 60., gdy studiowała w łódzkiej Szkole Filmowej. W 2004 roku na jednej z kamienic odsłonięto rzeźbę upamiętniającą utwór.
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze