Lokalizacja: ul. Zachodnia 84 / ul. Zielona 9
Marynarz ''Baltony'' przez wiele lat przyjaźnie uśmiechał się do przechodniów pokonujących skrzyżowanie ulic Zielonej i Zachodniej. Obfitość pakunków i rysunki prezentów nie pozostawiały złudzeń - najlepsze towary można było kupić w sklepach ''Baltony'' (głównie za waluty wymienialne i bony Pekao). Poza ''Peweksem'' praktycznie nie do zdobycia. / Bartosz Stępień
Lokalizacja: ul. Piotrkowska 73, przy Pasażu Rubinsteina
Projekt: J. Oplustil, M. Bogusz
Najprawdopodobniej pierwsza łódzka reklama wielkoformatowa namalowana na ścianie budynku. Zrealizowano ją w 1956 roku, przy niemałym oporze środowisk artystycznych. Cóż, to był ten moment, gdy sztuka zaczęła się komercjalizować (albo inaczej: służyć reklamie). Zwolennicy tej reklamy w odpowiedzi na krytykę ułożyli wierszyk, który 24 listopada 1956 roku został zacytowany na łamach "Głosu Robotniczego" / Bartosz Stępień
Głos Robotniczy 1956.11.24
Choć piłę wciąż trzymasz w łapie
Nie wskórasz nic "na tym etapie"
Lokalizacja: ul. Żwirki 3, przy al. Kościuszki
Projekt i wykonanie: Andrzej Feliks Szumigaj
Jedna z najbardziej charakterystycznych reklam ściennych czasów PRL-u. Kompozycja może kojarzyć się z pikselami, aczkolwiek gdy projektowano ją w 1986 roku, mało kto do grafiki używał komputerów. Jednocześnie znakomity przykład trzeciej generacji łódzkich murali z okresu Polski Ludowej - rozwiązania formalne zepchnęły na margines funkcję informacyjną (dosłownie i w przenośni). / Bartosz Stępień
Lokalizacja: ul. Częstochowska 5, przy Rydza Śmigłego
Projekt i wykonanie: Andrzej Feliks Szumigaj
Zrealizowana w 1986 roku znakomita reklama ZPB im. Armii Ludowej, cechująca się wyważoną kolorystyką, motywami roślinnymi i świetnym wkomponowaniem w otoczenie. W tym przypadku inwencja autora była mniejsza - grafika jest przeniesieniem na wielki format wzoru tkaniny, za który Zakłady nagrodzono. Zasłonięta w 2011 roku. / Bartosz Stępień
Lokalizacja: ul. Kilińskiego 79, przy ul. Traugutta
Projekt: Jerzy Bystry, Paweł Porzycki
Współpraca: Zenon Adamkiewicz
Namalowana w dosyć szybkim tempie wczesnym latem 1987 roku. Pośpiech przy jej tworzeniu podyktowany był względami bezpieczeństwa związanymi z wizytą Jana Pawła II w Łodzi - rusztowania musiały zostać zdemontowane przed rozpoczęciem pielgrzymki. Po raz pierwszy zespół przy tworzeniu zastosował krótkofalówki (niezbędne przy wykonywaniu cieniowania). Ten prosty i mocny przekaz zniknął z pejzażu miejskiego w 1999 roku. / Bartosz Stępień
Bystry-Porzycki
Lokalizacja: Zachodnia 84 / Zielona 9
Projekt i wykonanie: Andrzej Feliks Szumigaj
Projekt zdecydowanie zainspirowany okładkami czasopisma ''Ty i ja'', projektowanymi przez Waldemara Świerzego z lat 60. i 70. XX wieku. Na mniejszej ścianie znajduje się lista placówek, w których można było dokonać zakupów. WPH posiadało oddziały - osobne przedsiębiorstwa, zajmujące się dystrybucją dóbr prawie każdej branży (tu: obuwiem). / Bartosz Stępień
Lokalizacja: Wólczańska 109, przy al. Rynkowskiej
Ten mural promował numer alarmowy, pod który należało dzwonić w razie zauważenia pożaru. Oryginalnie był to numer 08, potem przerobiony na 998. W ramach działalności Fundacji Urban Forms we wrześniu 2012 roku na tej ścianie swoje dzieło namalował twórca o pseudonimie LUMP. Tym samym powstało alegoryczne dzieło ilustrujące stylistyczną ''zmianę warty'' w dziedzinie łódzkich murali. / Bartosz Stępień
Lokalizacja: Łąkowa 3/5
Hasło ''Pożar zagraża życiu i mieniu. Zapobiegaj pożarom'' było ważne zarówno dawniej, jak i dziś. Ponadto ma nieco ironiczny wydźwięk, bowiem w tym budynku swojego czasu wybuchł pożar. Prawdopodobnie napisy usunięto w 2009 roku podczas rewitalizacji budynku, więc ciężko stwierdzić, czy w tej realizacji nie użyto również techniki sgraffito (rzeźbienie w warstwach kolorowego tynku) lub innej. / Bartosz Stępień
Lokalizacja: Składowa 15, przy ul. Węglowej
Projekt: Jerzy Jankowski
Współpraca i wykonanie: Ryszard Macharowski, Roman Szybilski
Widok ''twardej'' waluty na pewno cieszył, zwłaszcza jeśli znajdowała się ona w portfelu. Gorzej, jeśli znało się ją jedynie z reklamy Banku Pekao, który przez kilka lat w swoich oddziałach prowadził sprzedaż towarów z zagranicy. Wkrótce okazało się, że nie da się pogodzić działalności bankowej i handlowej. Sklepiki wyewoluowały w Przedsiębiorstwo Exportu Wewnętrznego - ''Pewex''. / Bartosz Stępień
Lokalizacja: Sienkiewicza 21, przy ul. Traugutta
Projekt: Jerzy Bystry, Paweł Porzycki
Wykonanie: Zenon Adamkiewicz
Motyl ''Peweksu'' ma dziś status muralu kultowego, aczkolwiek dla różnych pokoleń łodzian oznacza co innego. Przedsiębiorstwo Eksportu Wewnętrznego miało skomplikowaną nazwę, ale cel dosyć prosty: ''wyciągnąć'' od obywateli wymienialną walutę, której rozpaczliwie potrzebowało państwo (na Zachodzie nie oczekiwano zapłaty w złotówkach, lecz w dolarach lub markach). Pewex oferował towary zagraniczne, oraz krajowe, trudne do zdobycia (zwane ''eksportowymi'' w normalnym handlu w zasadzie nie występujące). / Bartosz Stępień
Lokalizacja: Pomorska 30, przy ul. Kilińskiego
Projekt: Jerzy Jankowski
Współpraca i wykonanie: Ryszard Macharowski, Roman Szybilski
Jajeczna piramida dominowała nad skrzyżowaniem Pomorskiej (d. Nowotki) z Kilińskiego przez szereg lat. Tematyka swoista dla Zjednoczenia Produkcji Drobiarskiej. Złośliwi komentowali, iż do tego nabiału można było domalować chociaż jedną krowę. Malowidło przetrwało ze swym dosyć uniwersalnym przesłaniem do 2000 roku. / Bartosz Stępień
Lokalizacja: ul. Piotrkowska 152
Projekt: Jacek Arabski, Adam Kuśnierz, Adam Jaeschke
Wykonanie: Jacek Arabski, Adam Kuśnierz, Adam Jaeschke, Witold Tranda
Świetna reklama, doskonale dopasowana do wielkiej płaszczyzny ściany szczytowej kamienicy przy ul. Piotrkowskiej 152, do dziś z uznaniem wspominana przez specjalistów z branży artystycznej. Zespół zrealizował ją w 1980 lub 1981 roku, podzielona została na trzy sekcje, z czego środkową uplastyczniono. W 2001 roku zastąpiona przez alegoryczne graffiti poświęcone Łodzi. / Bartosz Stępień
Lokalizacja: Legionów 5, przy ul. Zachodniej
Projekt: Adam Kuśnierz
Wykonanie: Jacek Arabski, Zbigniew Łopata
Takie dosłowności również zdarzały się na łódzkich ścianach, wszak obuwie gumowe to jeden z kilku ważnych produktów tego zakładu. Reklamę zrealizowano ok. 1972 roku, zwraca uwagę zastosowane ciekawe liternictwo i hasło ''na każdą porę roku''. / Bartosz Stępień
Lokalizacja: Piotrkowska 152, przy al. Piłsudskiego
Projekt: Adam Jaeschke
Wykonanie: Jacek Arabski, Adam Kuśnierz, Witold Tranda, Adam Jaeschke
Reklama utrzymana w stylu charakterystycznym dla realizacji wzdłuż łódzkiej Trasy WZ, czyli wykorzystująca w kompozycji romby. W tym przypadku forma zupełnie zdominowała treść, ograniczoną do nazwy przedsiębiorstwa i hasła: ''polska odzież i dziewiarstwo znane i cenione na całym świecie''(nie było to tylko przechwałką). Reklama powstała najprawdopodobniej w 1977 roku, krótko po stworzeniu spółek-córek: Confexim i Tricot. / Bartosz Stępień
Lokalizacja: Zgierska 74, przy ul. Zachodniej
Autorzy projektu: Jerzy Bystry, Paweł Porzycki
Wykonanie: Zenon Adamkiewicz
Znak firmowy Domów Towarowych ''Centrum'' był ciekawy sam w sobie i potrafił przyciągnąć uwagę. Co dopiero wielka reklama, oparta na tymże, zrealizowana w 1984 roku na ogromnej ścianie, widocznej z daleka. Dom Towarowy ''Uniwersal'' znajdował się na placu Niepodległości 4, a jego reklama był kontrapunktem dla drobnego handlu na pobliskim Targowisku ''Dolna''. / Bartosz Stępień
Bystry-Porzycki
Projekt reklamy w początkowej fazie. Rozplanowany na karcie formatu A3 projekt muralu opierał się na okrągłej naklejce Uniwersalu. Niedokończony napis z prawej służył jedynie do zaprezentowania kroju liternictwa. Poniżej rysunku znajdują się uwagi co do ostatecznej treści napisów.
Lokalizacja: al. Politechniki 16, przy ul. Wróblewskiego
Reklama znajdujących się po sąsiedzku zakładów ''Fonica'', należących do Zjednoczenia Przemysłu Elektronicznego i Teletechnicznego ''Unitra''. Za główny motyw kompozycji posłużył kondensator strojeniowy, wykorzystywany w starszych modelach radioodbiorników. W ramach działalności Fundacji Urban Forms we wrześniu 2012 roku na tej ścianie swoje dzieło namalował hiszpański twórca o pseudonimie Aryz. / Bartosz Stępień
Bartosz Stępień
Lokalizacja: Żwirki 8 / al. Kościuszki 122
Reklama Zjednoczenia Przemysłu Odzieżowego, zrzeszającego wiele zakładów tekstylnych, m.in. te wymienione na ścianie: Telimena, Emfor, Wólczanka, Palla, im. dr A. Próchnika, Zeta. Obok umieszczono bardzo udane znaki firmowe poszczególnych zakładów. Z lewej strony u góry znajdziemy znak firmowy samego Zjednoczenia, sprytnie kodujący litery Z, P, O. Grafikę stanowią wariacje właśnie na temat logo ZPO. / Bartosz Stępień
Lokalizacja: Struga 24, przy ul. Wólczańskiej
Projekt: Zdzisław Bek
Wykonanie: Zenon Adamkiewicz
Na tej ścianie w różnych latach znajdowały się reklamy Stomilu zrealizowane przez kolejne zespoły artystów plastyków. Zmieniały się kompozycje, ale motyw wciąż pozostawał ten sam: opona samochodowa. Z ostatnią jej wersją (z 1987 roku) czas i ludzie obeszli się względnie łaskawie: zachowano rysunek bieżnika, a zainstalowane w międzyczasie cztery bilbordy uchroniły przed zniknięciem dalsze fragmenty kompozycji. / Bartosz Stępień
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze