Tylko przy dworcu Łódź Fabryczna znajdowały się trzy pomieszczenia ochronne. Jeden był na samym dworcu, tuż pod kasami biletowymi, gdzie prowadziły te same schody, co do toalet. Była to piwnica przerobiona na schron. Przed wyburzeniami część wyposażenia została uratowana i miała zostać przewieziona na Wybrzeże.
Drugi schron znajduje się w budynku, który obecnie przeszkadza w budowie podziemnego dworca. Ostatnio zajmowała go spółka TK Telekom. Schron ten to także przerobiona piwnica. Posiada otwory okienne za grubymi metalowymi zasłonami, co jest dość nietypowe dla takich budowli. Można więc sądzić, że nie pełnił ważnych funkcji.
Trzeci schron mieści się przy byłym torowisku, pomiędzy ulicami Wodną i Tramwajową. Jest to niemiecka szczelina przeciwlotnicza, gdzie do dziś zachowały się gazoszczelne betonowe drzwi oraz klapy zabezpieczające otwory wentylacyjne. Schron ten posiada po jednej stronie schody, a po drugiej pochylnie, co nie jest bardzo częstym zjawiskiem, jeśli chodzi o łódzkie schrony.
Przy dworcu znajdowały się również schrony jednoosobowe z 1943 roku (tzw. Einmannbunker). Są to betonowe walce, które do dziś można oglądać na dworcach Łódź Widzew i Łódź Kaliska oraz w kilku innych miejscach Łodzi. Schrony te były seryjnie produkowane przez Niemców i ustawiane przy dworcach i obiektach przemysłowych.
Dzięki Towarzystwu Opieki nad Zabytkami w Łodzi, jeden z nich - z dworca Fabrycznego - udało się przenieść na ulicę Konstantynowską 98, gdzie stanął przy jednym z największych dostępnych schronów w Łodzi z 1937 roku, którym opiekują się osoby z Łódzkiego Klubu Łączności Militarnej.
Okolica dworca również jest bardzo bogata w podziemne budowle militarne. Przy samym dworcu Fabrycznym, w parku Moniuszki, znajduje się szczelina przeciwlotnicza z 1940 roku o powierzchni 80 metrów kwadratowych, która mogła pomieścić 85 osób. Obecnej wejście do niej jest zasypane.
Kilkaset metrów dalej, w Parku Sienkiewicza, znajdują się trzy takie podziemne budowle. Nie wszyscy odwiedzający park zdają sobie sprawę z tego, że chodzą, lub przechodzą obok schronów, które wyglądają jak zwykle górki, a ich wejścia są zasypane i znajdują się w krzakach. Jeden z nich jest z 1947 roku, ma 207 mkw i mógł pomieścić 250 osób.
Również ulica Piotrkowska jest bardzo ciekawa, jeśli chodzi o historię podziemnej Łodzi. Niemcy podczas okupacji przykładali bardzo dużą wagę do takiej formy ochrony. Wydawali specjalne zarządzenia i na szeroką skalę adoptowali nadające się piwnice kamienic na schrony, lub też na ukrycia przeciwlotnicze.
Na Piotrkowskiej powstało osiem takich pomieszczeń, a w Centrum i okolicy prawie 70! Do dziś chodząc podwórkami Piotrkowskiej możemy spotkać charakterystyczne strzałki i napisy niemieckie na murach kamienic, które informowały o ukryciu.
Przy Piotrkowskiej 60 możemy zobaczyć jeden ze schronów specjalnie wybudowany na potrzeby militarne. Znajduje się w bramie i łączy dwa podwórka. Został wybudowany w 1942 roku, ma powierzchnię 180 m i mógł pomieścić 200 osób.
Odkryjmy podziemną Łódź
Schrony i bunkry są bardzo ważnym elementem historii Łodzi. Większość z nich została zasypana lub jest w bardo złym stanie. Chyba warto więc zadbać o te nieliczne, które jeszcze zostały. Może któryś z nich nadawałby się do renowacji i mógłby - podobnie jak ?Dętka? zostać udostępniony zwiedzającym? Jeśli macie jakieś pomysły jak zagospodarować łódzkie bunkry i schrony, lub historyczne zdjęcia, piszcie na adres: podziemnalodz@gmail.com lub piotr.wasiak@lodz.agora.pl
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze