Monumentalny budynek powstał w latach 1911-1913 według projektu berlińskiej firmy Bielenberg Und Moser. Narożną działkę między dzisiejszymi ulicami Kościuszki i 6 sierpnia (wtedy Spacerowa i św. Benedykta) kupił na licytacji Bank Handlowy, szukający miejsca na nową siedzibę. Wcześniej stał tu pałac Juliusza Kunitzera, fabrykanta zabitego w 1905 r. w zamachu. Wkrótce po jego śmierci rezydencja spłonęła, a teren wystawiono na sprzedaż. Świetne położenie w centrum miasta było idealne na reprezentacyjną siedzibę - założony z inicjatywy fabrykantów Bank Handlowy, od momentu powstania w 1872 r., stał się największym łódzkim bankiem i budynek przy ul. Średniej przestał wystarczać jego potrzebom.
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Przechodząc koło banku, warto podnieść głowę i zwrócić uwagę na rzeźbione postacie zwierząt znajdujące się nad oknami. Bystre oko dostrzeże tam chomiki - symbolizujące oszczędzanie, czyli tzw. "chomikowanie", sowy - symbol mądrości, orły - symbolizujące siłę oraz lwy, które mają przywodzić na myśl potęgę i bogactwo.
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
W 1936 r. Bank Handlowy zakończył działalność z powodu kryzysu - wtedy budynek przejęła Pocztowa Kasa Oszczędności (w 1950 r. przekształcona w Powszechną Kasę Oszczędności). Podczas wojny Niemcy założyli tu urząd pocztowy. Dziś przy ul. Kościuszki 15 mieści się I Oddział Banku PKO BP w Łodzi.
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Budynek, zbudowany na planie prostokąta, składa się z dwóch wysokich skrzydeł obejmujących niższą salę główną, w której przyjmowani są petenci. Warto rozejrzeć się po niej przy okazji płacenia rachunków czy robienia przelewów, gdyż poza drobiazgami nie zmieniła się od lat. Dostrzeżemy tam akcenty rzeźbiarskie symbolizujące pracę, handel i fortunę.
Dach nad salą zaprojektowano przeszklony, tak aby do wnętrza wpadało jak najwięcej dziennego światła. Takie rozwiązanie miało jednak minusy - nagrzane promieniami słonecznymi powietrze zamknięte w pozbawionej wentylacji przestrzeni sprawiało, że klienci skarżyli się na upał. Rozwiązaniem problemu stał się wyjątkowy system chłodzenia dachu wodą. Projektanci stworzyli zamknięty cykl cyrkulacji - woda pod ciśnieniem wypompowywana była na szczyt dachu i spływała, chłodząc go, do specjalnych rynien, które sprowadzały ją na dół.
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Lewe skrzydło na pierwszym piętrze budynku zajmował dyrektor banku. Znajdowały się tu należące do niego pomieszczenia służbowe - sala kominkowa (dziś prowadzone są w niej spotkania i prezentacje), gabinet i toaleta. We wszystkich do dziś zachowały się oryginalne elementy wystroju - misternie zdobione drzwiczki kominka, stary parkiet, ceramiczne umywalki na metalowych nóżkach.
Pracownicy banku mieli też kiedyś do dyspozycji swoją własną stołówkę, co ciekawe, w budynku znajdowały się też sklepiki.
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Skarbiec to miejsce, po którym najwyraźniej widać, że budynek od początku miał być bankiem i tak został zaprojektowany. Do dyspozycji klientów są tu niewielkie pokoje, w których mogą przejrzeć zawartość swoich kasetek.
W skarbcu w jednej chwili może znajdować się tyko jedna osoba. Dodatkowo, aby zapewnić intymność klientom, osoby wchodzące i wychodzące korzystają z innych korytarzy, tak aby nie musiały się mijać.
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Chociaż kiedyś skrytki zapełniały wszystkie cztery ściany skarbca, dziś jedna z nich jest pusta. Wypełniające ją moduły zniknęły z łódzkiego banku po II wojnie światowej - były potrzebne w powstających w całej Polsce nowych placówkach bankowych.
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Pisząc o skarbcu banku PKO przy al. Kościuszki, trudno nie wspomnień o bohaterze "Vabanku". Słynny kasiarz Kwinto, w tej roli niezapomniany Jan Machulski, w 2000 roku uroczyście otworzył skarbiec. Przy okazji zagrał na trąbce.
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Na poddaszu budynku znajduje się muzeum banku. Obok plakietek PKO, skarbonek i starych książeczek oszczędnościowych, stoją tu stare maszyny do liczenia.
Muzeum chętnie odwiedzają uczniowie łódzkich szkół.
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Budynek jest misternie zaprojektowany nie tylko na zewnątrz, ale i wewnątrz. Od początku było wiadomo, że będzie służył jako placówka finansowa. Dlatego od razu pomyślano o systemie wentylacji, która dzisiaj mogłaby z powodzeniem zawstydzić niejedną klimatyzację. Ciekawostką jest także "zegar matka", który służy do nakręcania wszystkich zegarów w banku.
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Zachwycają też detale: rzeźbione poręcze, kute elementy kominka, czy przepiękne żyrandole.
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Fot. Tomasz StaÄczak / Agencja Gazeta
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze