Budżet Obywatelski. Wyprowadźmy Łódź z XIX w. [PROJEKTY]

Wyremontowana Piotrkowska, rosnąca liczba stawianych w centrum hoteli, biurowców i osiedli, budowa ogromnego dworca kolejowego, przebudowa trasy W-Z, a w planach m.in. orientarium i kolej podziemna - dowodów na to, że Łódź się rozwija, nie brakuje. Ale w wielu miejscach wciąż można poczuć się tak, jakby czas zatrzymał się lata temu. Życie w zdewastowanej kamienicy, z toaletą na podwórku, bez ciepłej wody i w mieszkaniu ogrzewanym wszystkim, co uda się wrzucić do pieca - to codzienność wielu łodzian. Zbyt wielu.

Są tacy, którzy chcą z tym walczyć. I postanowili połączyć siły. Grupa społeczników i aktywistów działających w Społecznie Zaangażowanych, Nowej Łodzi, Odnowie Teofilowa, OPUS oraz kołach naukowych z Uniwersytetu Łódzkiego i Politechniki Łódzkiej spotkała się, by wymyślić pakiet wspólnych wniosków do Budżetu Obywatelskiego. - Zauważyliśmy, że w budżecie działa wiele organizacji, które choć często się nie znają, to mają podobne cele. Budżet Obywatelski może być tym, co je połączy w działaniu dla wspólnej sprawy - tłumaczy Mateusz Piasecki z Odnowy Teofilowa, jeden z pomysłodawców akcji.

Tą wspólną sprawą jest rewitalizacja. - Przez nasze wnioski chcemy pokazać, że to bardzo ważny i potrzebny proces, na który władze powinny zwrócić większą uwagę. Przy okazji pokazujemy, że rewitalizacja może działać oddolnie i być robiona bez wsparcia unijnych pieniędzy - podkreśla Piasecki.

Społecznicy zgłosili pięć wniosków pod wspólną nazwą: ''Wyprowadźmy Łódź z XIX wieku''. - Wszystkie problemy, których dotyczą nasze wnioski, są znane z publicystyki z XIX-wiecznej Łodzi. Chcemy wyciągnąć te zdegradowane obszary w przyszłość, czyli naszą teraźniejszość, i poprawić warunki życia chociaż niektórych łodzian - opowiada Maria Nowakowska pracująca w stowarzyszeniu OPUS.

Jakie wnioski zgłosiła grupa społeczników? Barbara Skórzak i Adam Wojech z działającego przy uniwersytecie Studenckiego Koła Naukowego Spatium zaproponowali remont pustostanu przy ul. Pomorskiej 53. Chcieliby, żeby został przerobiony na kamienicę z lokalami socjalnymi i komunalnymi. Całość inwestycji oszacowali na niecałe 2,5 mln zł.

- Po przeczytaniu książki Filipa Springera o mieszkalnictwie w Polsce stwierdziliśmy, że problem jest bardzo duży, także w naszym mieście, ale praktycznie nie jest zauważany. Dlatego chcemy pokazać władzom Łodzi i mieszkańcom, że ten problem w ogóle istnieje. Dziś w kolejce po mieszkanie od miasta czeka około pięciu tysięcy łodzian. To bardzo dużo - mówi ''Wyborczej'' Skórzak.

Mieszkalnictwem zajęła się też Nowakowska. Społeczniczkę zszokowała informacja, że w XXI wieku w Łodzi istnieje ponad 3,5 tysiąca mieszkań bez wody i toalety. Z początku chciała, by w ramach BO w 25 miejscach wyremontowano wspólne toalety, a w podwórkach utworzono krany z zadaszeniem. Z wycenionego na niecałe 1,4 mln zł projektu miało skorzystać około tysiąca łodzian z 349 mieszkań.

Z powodu zmienionych zasad tegorocznej edycji musiała jednak ograniczyć się do jednej lokalizacji. Za sugestią urzędniczki wybrała tę przy ul. Pola. Liczba mieszkań bez przyłączy do wody jest tam największa, a do tego nie ma toalety na terenie podwórka. - Ludzie chodzą po wodę do toalety do wspólnoty w następnym bloku - opowiada Nowakowska. Jeśli jej wniosek zostanie zrealizowany, dostęp do wody i toalety zyska siedem rodzin.

Pracująca w OPUS społeczniczka jest też autorką kolejnego wniosku. Dotyczy utworzenia mieszkań readaptacyjnych dla osób bezdomnych, które pomogłyby im w wyjściu na prostą. W tym przypadku Nowakowska również miała nadzieję, że uda się utworzyć sieć rozproszonych mieszkań, ale końcowo również musiała ograniczyć się do jednej lokalizacji. Padło na budynek przy ul. Jerzego, w którym kiedyś znajdowały się pracownie artystyczne. Całe piętro zajmowane niegdyś przez administrację obecnie jest wolne, a do tego ma ogrzewanie miejskie, co ograniczy koszty użytkowania. - Znajduje się tam 16 pomieszczeń. Jeżeli utworzy się wspólną kuchnię i sanitariaty, to powinno być możliwe wydzielenie mieszkań dla dziesięciu bezdomnych - uważa Nowakowska.

Ma przy tym nadzieję, że miasto podchwyci pomysł przerabiania małych i nieużywanych lokali usługowych poza centrum na potrzeby mieszkalne.

Kolejny pomysł dotyczy zieleni. A konkretniej - utworzenia na Starym Polesiu szlaku spacerowo-rowerowego, na którego trasie znajdzie się dziesięć punktów z ogrodami deszczowymi. Wnioskodawcą była Agnieszka Reiske ze stowarzyszenia Społecznie Zaangażowani. Szlak ma się przyczyniać do zazieleniania centrum miasta (w tym podwórzy), racjonalnego gospodarowania wodami deszczowymi oraz polepszania estetyki przestrzeni i jakości powietrza. - W każdym punkcie miałyby się znaleźć ławeczki, tabliczka z wytłumaczeniem, czym jest ogród deszczowy oraz mapka z lokalizacją pozostałych - dodaje Reiske.

I tłumaczy, jak działają takie ogrody: - Deszczówkę zamiast do kanału wpuszczamy w specjalnie przygotowane podłoże z roślinami. Dzięki temu woda zamiast być marnowana, pomaga roślinom w rozwoju. Gdy opady będą za duże, nadmiar wody odprowadzi odpowiedni system.

Na poprawę środowiska ma wpłynąć także ostatni ze wspólnych projektów. To wyceniony na 5 mln zł ''miejski program antysmogowy''. Pomysłodawcą jest stowarzyszenie Nowa Łódź. W ramach programu ograniczania niskiej emisji dofinansowana miałaby być wymiana pieców na paliwo stałe na mniej szkodliwe źródła ciepła. Oprócz tego wnioskodawcy chcieliby przeprowadzenia kampanii informacyjnej o niskiej emisji oraz karach za palenie śmieciami.

Na razie nie wiadomo, czy wyprowadzanie Łodzi z XIX wieku skończy się sukcesem. Obecnie trwa bowiem weryfikacja zgłoszonych do BO wniosków. Nawet jeśli pomysły społeczników przejdą do głosowania, trudno ocenić, czy zyskają poparcie mieszkańców.

Aktywiści miejscy zgodnie przyznają jednak, że realizacja ich pomysłów nie jest dla nich priorytetem. Jak przekonują, najważniejsze jest zwrócenie uwagi na powiązane z rewitalizacją problemy trapiące Łódź. Dlatego chcą przeprowadzić trzy debaty nawiązujące do ich wniosków: o mieszkalnictwie, zieleni i walce ze smogiem.

Nawiązanie współpracy w ramach BO pozwoliło także poznać nowe osoby i zacząć myśleć o innych wspólnych działaniach. - Niektórych poznałam na pierwszym wspólnym spotkaniu. Świadomość, że są inne osoby, które myślą podobnie, mają chęci i pomysły, jest bardzo cenna. Dlatego to, że mogliśmy się spotkać i poznać, to przyjemna wartość dodana naszej akcji - podkreśla Skórzak.