Zamki województwa łódzkiego. Gdzie wybrać się w wakacje? [PRZEWODNIK]

Legenda mówi, że diabeł Boruta założył się z rycerzem będącym właścicielem okolicznych dóbr o to, czy wybuduje on zamek bez użycia siekiery. Stąd ma pochodzić nazwa wsi rycerskiej położonej w północno-zachodniej części województwa łódzkiego. Ale istnieje również teoria mówiąca o tym, że mogli osiedlić się tu wikingowie walczący w piastowskim wojsku, ponieważ "besiekr" to nordyckie słowo oznaczające "człowieka odzianego w skórę niedźwiedzia".

Tomasz Stańczak

W Besiekierach można zobaczyć ruiny późnogotyckiego zamku z około 1500 roku. Zamek wzniósł Mikołaj Sokołowski, herbu Pomian (stolnik brzeski i kasztelan dobrzyński), choć zdaniem części historyków zrobił to Wojciech Sokołowski (stolnik brzeski w późniejszym okresie). W XVI wieku jego właścicielem był biskup Andrzej Batory, bratanek króla Stefana. W drugiej połowie XVII wieku kasztelan i wojewoda brzesko-kujawski Jan Szczawiński, kolejny właściciel, przebudował zamek w duchu barokowym w szlachecką rezydencję. Źródła podają, że komnaty zamkowe były wytworne i wymieniają pokoje karmazynowy i marmurowy oraz izbę wielką. Rolę fosy pełnił staw zasilany wodą z Orłówki.

Zamek zaczął podupadać na przełomie XVII i XVIII wieku. W 1731 roku jego znaczną część strawił pożar. W latach 70. XX wieku przeprowadzono tu badania archeologiczne.

Najbardziej charakterystycznym elementem zamku są pozostałości wieży bramnej górującej niegdyś nad okolicą. Do 2007 roku, a więc momentu kiedy postawiono tu rusztowania, lokatorami wieży były bociany.

Tomasz Stańczak

Legenda mówi, że książę kaliski Bolesław Pobożny podczas podróży po swych ziemiach zatrzymał się na noc na skraju puszczy graniczącej ze Śląskiem Opolskim. Śniły mu się wilki z rogami szczerzące na niego zęby. Podobny sen miał też jego bratanek. Na drugi dzień spytał stryja o jego znaczenie, a mieszkańcy okolicznych wsi przynieśli mu dary i poprosili o jego ochronę. Wilkami ze snu mieli być najeźdźcy ze Śląska. Książę postanowił wówczas wybudować miasto, które nazwał swoim imieniem.

Tomasz Stańczak

Położony w południowo-zachodniej części województwa łódzkiego Bolesławiec, o którym pierwsza wzmianka źródłowa pochodzi z 1266 roku, rozwijał się dynamicznie. Był położony na skrzyżowaniu szlaków handlowych łączących Mazowsze ze Śląskiem i Morawy z Rusią. Dziś o jego świetności przypomina 22-metrowa wieża, z której rozciąga się widok na łąki w dolinie rzeki Prosny. Pierwsza informacja o zamku pochodzi z 1268 roku. Bolesławiec i zamek zyskały na znaczeniu w czasach Kazimierza Wielkiego. W pierwszej połowie XVII wieku zamek został przebudowany i pełnił rolę starościńskiej rezydencji. Zamek w znacznym stopniu został zniszczony przez wycofujące się oddziały polskie podczas potopu szwedzkiego. Jego los przypieczętowała wojna północna, podczas której w 1704 roku Szwedzi go wysadzili.

Tomasz Stańczak

Legenda mówi, że gwiaździstą nocą w murach zamku w Drzewicy można zobaczyć procesję sióstr bernardynek. Mają one obchodzić wszystkie komnaty, płakać i modlić się, a w kaplicy prosić o wybaczenie. Ma to być kara za to, że zaprószyły ogień przez co zamek spłonął.

Tomasz Stańczak

Drzewica położona jest we wschodniej części województwa łódzkiego. Ruiny tutejszego gotycko-renesansowego zamku zaliczane są do najciekawszych w Polsce i robią ogromne wrażenie. Okolica i zamczyskiem zachwycał się Stanisław Wyspiański.

Zamek otoczony był dwiema fosami i wałem ziemnym. Do jego wnętrza prowadziły mosty zwodzone. Dziś po rzece sąsiadującej z jego potężnymi murami pływają łabędzie. Stojąc na dziedzińcu można sobie dokładnie wyobrazić jak wyglądał zamek w czasach swojej świetności. Zachowały się ślady drzwi, okien i ganków, a na ziemi leżą fragmenty zamkowych detali.

W pierwszej połowie XV wieku Drzewica otrzymała magdeburskie prawa miejskie. Największy rozkwit miasto przeżywało na przełomie XV i XVI wieku. Właścicielem miasta był wówczas Maciej Drzewicki, osobisty sekretarz króla Jana Olbrachta. Zamek został zniszczony w 1814 roku kiedy wybuchł tu pożar. Jego ruiny zamieszkują sokoły, pustułki, puszczyki i płomykówki. W sąsiedztwie zamku stoi typowy XVII-wieczny dwór.

Tomasz Stańczak

W Inowłodzu położonym nad Pilicą można zwiedzić nie tylko romański kościół św. Idziego. Legenda mówi, że kościół i miejscowy zamek łączył podziemny tunel, którym na nabożeństwa miała przechodzić królowa Bona.

Tomasz Stańczak

Początki osady sięgają X wieku. W XII wieku Mieszko III Stary nadał prawo organizowania w niej targów, a w połowie XIV wieku nadano jej prawa miejskie, które zostały jej odebrane w 1870 roku. W tym czasie powstał tu zamek i fortyfikacje. Była to jedna z najważniejszych inwestycji obronnych Kazimierza Wielkiego. Przez kilka wieków Inowłódz był grodem królewskim.

Zamek wzniesiono na obrzeżach miasta na podmokłych, bagiennych łąkach, ale jego mury łączyły się z systemem umocnień miejskich. Budowę rozpoczęto w pierwszej połowie XIV wieku, a więc jeszcze w czasach Władysława Jagiełły. Prace kontynuował Kazimierz Wielki. W prawdopodobnie 30-metrowej wieży mieścił się loch. W 1655 roku pod Inowłodzem doszło do bitwy pomiędzy Stefanem Czarnieckim a wojskami szwedzkimi. Zwyciężyły siły Królestwa Polskiego. Potop szwedzki przyniósł kres świetności zamku i miasta. Szwedzi zniszczyli zamek rok po stoczonej tu bitwie.

Tomasz Stańczak

W centrum Łęczycy położony jest okazały zamek. Legenda mówi, że rządził nim diabeł Boruta. To postać wymyślona jeszcze w przedchrześcijańskich czasach. Jego nazwa ma wywodzić się od borów, w których podobno mieszkał. Jak Boruta został gospodarzem zamku? Wyjaśnia to stare podanie. Orszak króla Kazimierza Wielkiego miał zagubić się w okolicznych lasach, a jego kareta ugrząźć w mokradłach. Pojazd wydobył dopiero rosły mężczyzna o imieniu Boruta, któremu władca obiecał zamek.

Tomasz Stańczak

Historia Łęczycy zaczyna się w VI wieku. Wśród rozlewisk Bzury powstał warowny gród. W średniowiecznym Królestwie Polskim była kluczową osadą. Położona w centralnej Polsce przy ważnym szlaku handlowym najpierw stała się grodem kasztelańskim, następnie stolicą księstwa i wreszcie województwa, siedzibą sądów ziemskich i starostwa grodowego.

Gotycki zamek wzniósł Kazimierz Wielki. Jego mury łączyły się z systemem fortyfikacji miejskich. Otaczała go fosa, a na dziedziniec prowadził most zwodzony. Wieża główna ma 32 metry. Zwana jest szlachecką, ponieważ w XIV wieku miała być tu więziona szlachta skazana za rozboje, morderstwa i gwałty. Po bitwie pod Grunwaldem w zamku więziono pojmanych komturów krzyżackich. W 1414 roku na łęczyckim zamku król Władysław Jagiełło wypowiedział kolejną wojnę zakonowi krzyżackiemu. Często, bo około 40 razy, gościł tu król Kazimierz Jagiellonczyk. Obecnie mieści się tutaj muzeum.

Tomasz Stańczak

Opoczno szczególnie lubił Kazimierz Wielki. Wybudowany przez niego zamek nie istnieje. Odbudowany w drugiej połowie XIX wieku nie przypomina warowni monarchy.

Tomasz Stańczak

Z zamkiem w Opocznie wiążę się legenda o kochance króla Kazimierza Wielkiego. Władca miał być jego częstym gościem ponieważ w Opocznie miała mieszkać jego ukochana Esterka. Pewnego razu dziewczyna zbierała zioła w lesie. Ruszył na nią rozwścieczony tur. Wtedy tajemniczy myśliwy powalił zwierzę strzałą. Esterka i łowczy zakochali się w sobie. Okazało się, że mężczyzną nie był zwykły dworzanin, ale sam monarcha. Dla Esterki miał wybudować dom na rynku, który z zamkiem podobno łączyły podziemne korytarze.

Tomasz Stańczak

W położonym w północnej części województwa łódzkiego Oporowie zachował się piękny gotycko-renesansowy zamek. Dotrwał do naszych czasów niemalże bez uszczerbku, dlatego jest unikalny na skalę kraju.

Tomasz Stańczak

Legenda mówi, że piękna kasztelanówna mieszkająca na zamku miała zakochać się ze wzajemnością w zakonniku z pobliskiego konwentu. Podobno spotykali się w lochach łączących zamczysko z klasztorem. Ale pewnego razu nad biegnącą kobietą zawaliło się przejście. Do dziś stoi tu olbrzymi głaz, spod którego mają wydobywać się jęki nieszczęśliwie zakochanej kasztelanówny.

Zamek, który był rezydencją arcybiskupa, wzniesiono na sztucznie usypanej wyspie otoczonej głęboką fosą. Nad murami góruje baszta, która pełniła nie tylko funckję obronną, ale również sakralną.

Tomasz Stańczak

Piotrków Trybunalski jako miasto wymienia się w źródłach na początku XIV wieku. To kolebka polskiego parlamentaryzmu, bo w 1493 roku właśnie tutaj obrady zaczął dwuizbowy parlament. Na przełomie XV i XVI wieku wybierano tutaj kolejnych królów Polski.

Tomasz Stańczak

Miejscowy zamek wyróżnia się formą. Ma kształt wieży o charakterze mieszkalno-obronnym. Wzniesiono go z polecenia Zygmunta Starego. Po jego śmierci często przebywała tu Bona. Bywali tu również najwybitniejsi myśliciele, artyści i poeci dobry polskiego renesansu: Mikołaj Kopernik, Andrzej Frycz Modrzewski, Jan Kochanowski i Mikołaj Rej. W znajdującym się tutaj muzeum można oglądać m.in. kolekcje broni, w tym miecz krzyżacki spod Grunwaldu.

Tomasz Stańczak

W średniowieczu zamek w Rawie Mazowieckiej był nie do zdobycia. W XVI wieku była to jedna z najpotężniejszych twierdz na terenie Królestwa Polskiego. Dziś, pozostała po nim jedynie 30-metrowa wieża i fragmenty murów.

Tomasz Stańczak

Z warownią wiążę się legenda. Żonie księcia Siemowita III, który miał mieszkać w Rawie Mazowieckiej, zarzucono zdradę. Kobieta była w ciąży. Jej syna oddano na wychowanie chłopskiej rodzinie. Książe nakazał udusić małżonkę. Po kilku latach od tragedii opiekę nad chłopcem przejęła siostra zabitej księżnej mieszkająca daleko od Rawy. Kiedy po latach mężczyzna poznał swoją historię wrócił w rodzinne strony. A ponieważ był podobny do księcia Siemowita, ten zrozumiał, że skazał na śmierć niewinną kobietę. Aby odkupić grzechy przeznaczył syna do stanu duchownego. Mówi się, że o tej historii usłyszał sam Szekspir i zainspirował się nią tworząc "Zimową opowieść".

Tomasz Stańczak

Uniejów położony jest w zachodniej części województwa łódzkiego. Miejscowość znana jest z kąpielisk, ale jest tu również zamek, który należy do nielicznych w Polsce nieustannie na przestrzeni wieków zamieszkanych i użytkowanych warowni. Podobno nocami po jego komnatach przechadza się biała dama.

Tomasz Stańczak

Zamek położony na zachodnim brzegu Warty w odległości około 300 metrów od rynku miasta. To jeden z najlepiej zachowanych obiektów tego typu na terenie województwa łódzkiego.

Zamek był kilkukrotnie przebudowany, dlatego łączy w sobie kilka stylów architektonicznych. Ponad jego murami góruje 25-metrowa wieża. W tym miejscu w 1422 roku na rozkaz papieża Marcina V więziono husytów. W piwnicach zamku przebywał również Hans Brand, twórca nagrobka świętego Wojciecha w Gnieźnie. Mieszkał tu przez rok za karę z powodu opóźnień w pracach nad zleceniem.

Tomasz Stańczak

W czasach średniowiecza Sieradz był obok Kalisza i Łęczycy jednym z trzech głównych węzłów drogowych środkowej Polski. Krzyżowały się tu drogi lokalne i szlaki handlowe oraz przebiegał tędy tzw. szlak środkowopolski prowadzący z zachodu na wschód (od ziem niemieckich ku Rusi Kijowskiej).

Wzniesiony w Sieradzu zamek nie przetrwał do dzisiejszych czasów. Stał na drewnianych balach i kiedy te przegniły ściany rozpadły się. Dlatego zniszczone przez historię i naturę zamczysko pod koniec XVIII wieku przeznaczono do rozbiórki. Na wzgórzu zamkowym można zobaczyć postawione podczas II wojny światowej przez Niemców schrony bojowe.

Tomasz Stańczak