Artykuł ukazał się w lipcu 2016 r.
Na rogu ulic Piotrkowskiej i Rewolucji (dawnej Południowej) znajduje się okazała kamienica Dawida Senderowicza. Została zbudowana w 1897 roku.
To jeden z najpiękniejszych budynków stojących przy ulicy Piotrkowskiej. Zaprojektował ją Dawid Lande, architekt pochowany na cmentarzu żydowskim. Połączył elementy neoromańskie, neogotyckie i neorenesansowe. U jej szczytu znajduje się zegar słoneczny. Po drugiej stronie, na rogu ulic Piotrkowskiej i Próchnika, jest kamienica Karola Scheiblera, dla Senderowicza i Z. Libermanna, późniejszego właściciela, takie sąsiedztwo było nobilitujące.
Na rogu ulic Piotrkowskiej i Więckowskiego mieściła się słynna w międzywojennej Łodzi kawiarnia. W utrzymywanej we francuskim stylu Astorii bawiła się ówczesna bohema. Żydowscy pisarze, malarze i rzeźbiarze dyskutowali tu o sztuce. Bywali w tym miejscu m.in. Jankiel Adler, malarz i Mosze Puławer, aktor.
W okolicy działały dwa teatry: Miejski i Scala. W świat artystów brutalnie wkroczyła wojna. Jesienią 1939 roku stali się oni pierwszymi ofiarami okupacji.
Secesyjne kamienice pod numerem 37 i 43 zaprojektował Gustaw Landau-Gutenteger. Druga z nich na przełomie XIX i XX wieku należała do Oskara Kona, jednego z najbogatszych żydowskich fabrykantów w Łodzi. Oskar Kon był współwłaścicielem Widzewskiej Manufaktury. Mówi się, że był dobrym, ale bezwzględnym kupcem.
Fasadę kamienicy przy ulicy Piotrkowskiej 43 zdobią elementy roślinne. Uwagę zwraca trójdzielne okno o nieregularnym kształcie, nad którym góruje kopuła zwieńczona liściastą kulą.
MAŁGORZATA KUJAWKA
Pod numerem 51 stoi kamienica Izraela Poznańskiego. Zaprojektował ją Franciszek Chełmiński, następca Hilarego Majewskiego na stanowisku architekta miejskiego. Pod koniec XIX wieku fabrykant wykupił działkę ciągnącą się do ulicy Spacerowej (obecnie aleja Kościuszki), żeby zbudować na niej pałac dla córki i zięcia.
Kamienicę wyróżnia elewacja z czerwonej cegły, z którą doskonale komponują się białe detale. Stanęła ona w prestiżowej okolicy Grand Hotelu. Na jej parterze był skład towarów produkowanych w fabrykach Poznańskiego.
Pod numerem 53 jest kamienica, której właścicielem był Herman Konstadt. Zaprojektował ją Juliusz Adolf Jung. Charakterystyczne są tu atlasy, które dźwigają wykusz nad bramą i umieszczone na wyższych kondygnacjach kariatydy.
Herman Konstadt był jednym z założycieli Towarzystwa Kredytowego Miejskiego oraz Banku Handlowego w Łodzi.
Budynek przy ulicy Piotrkowskiej 53 kupił w 1884 roku. Był to niski budynek, który fabrykant zamienił w potężny gmach.
Pod tym adresem mieściło się biuro króla przedwojennego łódzkiego podziemia. Menachem Bornsztajn znany był jako "Ślepy Maks". Na kryminalną ścieżkę wstąpił jeszcze jako nastolatek. Zwerbował go ksiądz Natan, legendarny paser, który prowadził szajkę drobnych złodziejaszków.
Dlaczego "Ślepy Maks"? Oko miał stracić, mszcząc śmierć ojca. Działał głównie na Bałutach, ale to w kamienicy przy ulicy Piotrkowskiej 64 przyjmował zlecenia dotyczące odzyskiwania długów.
Pod numerem 78 mieszkał Artur Rubinstein, wybitny pianista. Naukę gry na fortepianie i pierwsze publiczne występy zaczął w Łodzi. Naukę kontynuował w Berlinie i Paryżu. Osiągnął międzynarodowy sukces, ale pamiętał o rodzinnym mieście i wystąpił tu z okazji 60-lecia istnienia Filharmonii Łódzkiej, która dziś nosi jego imię.
Po śmierci artysty w 1982 roku, jego żona przekazała miastu rodzinne pamiątki - w Muzeum Historii Miasta Łodzi można oglądać stałą ekspozycję poświęconą pianiście.
MAŁGORZATA KUJAWKA
Pod numerem 88 warto zajrzeć na podwórko. Nad bramą znajduje się charakterystyczna przybudówka. Nie jest to zwykła weranda, a kuczka, czyli szałas zbudowany przez Żydów na święto Sukkot. W Polsce nie wznoszono z tej okazji namiotów, ale altanki lub ganki. W Łodzi zostało ich jeszcze kilka.
Święto Sukkot to inaczej Święto Szałasów (lub Namiotów albo Kuczek). Szałas był symbolem czterdziestoletniej wędrówki po pustyni. Podczas obchodów święta Żydzi mieszkają w szałasach przez tydzień. W przedwojennej Łodzi szałasy stawiano na podwórkach, dachach kamienic czy balkonach.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze
Chory post.