Trasa W-Z. Przeklęte światła, czyli droga przez czerwony Mordor

Jednym z największych sukcesów przebudowy "wuzetki" miał być przystanek Centrum. Upragniony węzeł przesiadkowy, dzięki któremu pasażerowie zmieniający trasę zachód-wschód na północ-południe (i na odwrót) mogą zrobić to bez konieczności przechodzenia przez dwa skrzyżowania. Do tego w razie deszczu nie mokną, bo czekają na tramwaj pod wiatą. I super. Szkoda tylko, że jednocześnie dramatycznie wydłużył się czas przejazdu dla tych, którzy przesiadać się nie chcą. Chodzi zwłaszcza o tramwaje w relacji północ-południe. Po zmianach zazwyczaj najpierw muszą odczekać swoje na czerwonym świetle przy skręcie z Piotrkowskiej, potem na samym przystanku, a na koniec na czerwonym przy skręcie w Kościuszki. Czasami pokonanie tego liczącego 200 metrów odcinka zajmuje pięć minut. Wiadomo, tramwaj ma priorytet.

Co prawda teraz aleja Kościuszki jest na tym odcinku zamknięta, więc tramwaje jeżdżą zmienioną trasą, ale wciąż bardzo dobrze widoczne są inne problemy z Przystankiem Centrum. Jak chociażby wspomniany okres czekania na ruszenie tramwaju. Policzyłem samemu. Od momentu otwarcia drzwi do rozpoczęcia jazdy minęły 2 minuty i 55 sekund. Dojazd do przystanku przy Żwirki zajął zaś 57 sekund. Oczywiście później tramwaj odczekał jeszcze ponad 40 sekund na kolejnym czerwonym świetle. Na 4 minuty i 33 sekundy bycia pasażerem rzeczywista jazda zajęła więc 57 sekund. Niecałe 21 procent czasu!

Na przystanek trzeba się jeszcze jakoś dostać. Piesi zielone światło na rogu Piotrkowskiej i Piłsudskiego mają 40 sekund. Później przez "ledwie" 1 minutę i 49 sekund pali się czerwone. Potem odczekuję jeszcze swoje na światłach bezpośrednio przy Przystanku Centrum. W najgorszym wariancie przejście 50 metrów zajmie trzy minuty.

Jednym z największych absurdów, a zarazem kłopotem dla wszystkich uczestników ruchu, jest skrzyżowanie Sienkiewicza - Piłsudskiego. Pokrzywdzony tam jest każdy, ale jako zwolennik transportu zrównoważonego najmniej ubolewam nad kierowcami. Najbardziej - nad pieszymi. Tym bardziej, że przed kilkoma miesiącami przyjęto uchwałę, w myśl której najważniejszy w mieście ma być właśnie ruch pieszy.

Jak to wygląda w praktyce? Na skrzyżowaniu są cztery sygnalizacje. Zielone światło dla pieszych pali się na nich łącznie przez 181 sekund. Czerwone - przez 412. Jeśli los ci nie sprzyjał i musisz odczekać swoje na obu pasach, może to zająć nawet cztery minuty. Tak jest, gdy przechodzisz spod Juventusu pod Galerię Łódzką.

Skandaliczne jest przejście po zachodniej stronie skrzyżowania. Czerwone dla pieszych trwa tam 2 minuty i dwie sekundy, a zielone... zaledwie 28 sekund. Efekt? Ludzie już w połowie drugich pasów znajdują się na czerwonym. A jak drogę tę mają pokonać osoby starsze? Odpowiedź jest prosta: jeśli nie są Ireną Szewińską, to nie mogą. Albo zaryzykują przejście na czerwonym, albo odczekają kolejne dwie minuty.

Sprawdziłem jeszcze, jak na skrzyżowaniu prezentuje się priorytet dla komunikacji miejskiej. Być może piesi cierpią przez "zieloną falę" dla tramwajów, więc byłoby to chociaż czymś uzasadnione. Ale nie. Na 20 tramwajów w obu kierunkach, na czerwonym ponad minutę stało 12.

Kolejny koszmar na Trasie W-Z to estakada przy dworcu Łódź Kaliska. Mimo przebudowy tramwaje i autobusy jak stały w każdym kierunku, tak stoją dalej.

Znów sprawdziłem to samemu. Od zamknięcia drzwi na przystanku przy dworcu do wjazdu pod estakadę mijają cztery minuty. Na Przystanek Centrum dojeżdżam po 7 minutach i 35 sekundach. Dwie i pół minuty dłużej, niż powinienem zgodnie z rozkładem jazdy. Po drodze zastanawiam się: skoro przy obliczaniu czasu przejazdu ledwie dwóch przystanków pomylono się o ponad 50 proc., to czy możliwe, że to był tylko błąd? Czy też ktoś próbuje zrobić ze mnie i innych pasażerów naiwniaków?

To teraz ta sama trasa w drugą stronę i z bardziej szczegółowymi czasami. Wsiadam w "10" na Przystanku Centrum. Tramwaj rusza w stronę Retkini o jedną minutę i 35 sekund później. Minutę i trzy sekundy zajmuje dojazd na kolejny przystanek. Po 22 sekundach na wymianę pasażerów, jedziemy dalej. Mija kolejna minuta i 55 sekund i zatrzymujemy się przed estakadą. Wznawiamy jazdę po upływie dokładnie dwóch minut. Dojeżdżamy pod dworzec po 6 minutach 51 sekundach. Rzeczywisty czas jazdy to 2 minuty 54 sekundy. Czyli 42 procent.

Podobnych podróży odbyłem jeszcze kilka. Trasa "10" od Galerii Łódzkiej do dworca Łódź Kaliska zgodnie z rozkładem miała zająć 6 minut. Zajęła 9 minut 22 sekundy. A na sześć "12" wszystkie stały około trzech minut, by skręcić przy estakadzie. Połowa czekała także kolejną minutę, by skręcić w Kopernika. W międzyczasie widziałem też m.in. ustawione w rządku trzy czekające na zielone autobusy. Żeby pasażerowie przegubowców nie pomyśleli sobie czasami, że mają lepiej od tych w tramwajach.

Po takich podróżach powoli zaczynam się czuć jak połączenie Adasia Miauczyńskiego z "Dnia Świra" i Williama Fostera z filmu "Upadek". Mimo to postanawiam okaleczać swoją psychikę dalej i przemieniam się w pieszego, który chce przejść na pasach przy dworcu Łódź Kaliska. Ku mojemu zdziwieniu, zielone światło zapala się od razu! No dobra, żartowałem.

Od wyjścia z tramwaju do zapalenia się zielonego na al. Włókniarzy mijają ponad dwie minuty. W międzyczasie nadjeżdża i odjeżdża autobus. Chcąca zdążyć na niego kobieta decyduje się na krótki sprint na czerwonym świetle. Na następnych światłach dziewięć z 13 osób zdecydowało się przejść na czerwonym. Pięć dlatego, że chciało zdążyć na tramwaj.

Przy kolejnych światłach sporo osób wysiadło na przystanku. Na przejście w stronę dworca czekały 22 osoby. Obrazą dla każdej z nich było to, że musiały czekać, choć przez minutę nie przejechało żadne auto. Z grupy wyłamał się w końcu starszy pan bez nogi, chodzący o kulach i z plecakiem. Jak irytujące i bezsensowne musi być stanie na tych światłach, jeśli czteropasmową drogę decyduje się pokonać wbrew przepisom ktoś taki? Odpowiem pomiarem czasu: na przejściu przy dworcu czerwone światło dla pieszych pali się przez 3 minuty 5 sekund. Zielone - przez 25 sekund.

Przykładów budzących duże wątpliwości rozwiązań jest znacznie więcej. I dotyczą nie tylko Trasy W-Z. To chociażby znajdujące się niemal na wprost siebie skrzyżowania Przybyszewskiego z Kruczą i Stocką. Jedyne z sygnalizacją świetlną na odcinku Przybyszewskiego od Piotrkowskiej do Kilińskiego. I tak zielone światło dla pieszych na Kruczej trwa 15 sekund, czerwone - 35. A do przejścia pasów potrzeba siedmiu kroków. Zapewne dlatego przez pięć cykli czerwone światło zignorowało wszystkich ośmiu pieszych, którzy powinni na nim czekać. Aha, w tym czasie pojawiły się też trzy auta - jedno skręcające z Przybyszewskiego i dwa z Kruczej. Mimo to na skrzyżowaniu jest jeszcze sygnalizacja z migającym na pomarańczowo pieszym. I to aż dwie. Bezpieczeństwo przede wszystkim.

Szymon Bujalski

Być może dlatego tuż obok - na skrzyżowaniu Przybyszewskiego ze Stocką - zainstalowano aż dwie sygnalizacje: po lewej i prawej stronie jezdni. Droga jest jednokierunkowa, wąska, mało uczęszczana, a po jej prawej stronie ciągnie się szereg zaparkowanych aut. Żeby pomyśleć, by można się na niej rozpędzić, trzeba by zażyć serię dopalaczy. Ale choć i tu przejście przez pasy zajmuje siedem kroków, sygnalizację trzeba było postawić. Na czterech cyklach świateł przez pasy przeszło 11 osób. Cztery na zielonym, siedem na czerwonym. Nikt nie czekał. Ani starsza pani, ani matka z dzieckiem. Przez ten czas nie przejechało żadne auto. Jak myślicie: kto czeka dłużej na zielone?

Przebudowa Trasy W-Z kosztowała niemal 800 mln zł. System obszarowego sterowania ruchem - około 80 mln. Podpięto do niego 240 z 285 skrzyżowań ze światłami. Zamontowano dwa tysiące sygnalizatorów. Pod asfalt włożono pętle indukcyjne, wykrywające przejeżdżające pojazdy. Wszystko po to, by nadać transportowi zbiorowemu - a zwłaszcza tramwajom - priorytet. Tego priorytetu nie ma. To nie teza, nie pytanie, lecz fakt. Trudny do zaakceptowania tym bardziej, że tramwaje po Trasie W-Z jadą wydzielonym torowiskiem.

Ruch w Śródmieściu z pewnością zostanie uspokojony. Z wielu powodów nie ma po prostu od tego ucieczki. Jednocześnie wzrośnie znaczenie komunikacji zbiorowej. Cel ten można osiągnąć na dwa sposoby. Pierwszy to wyrzucenie samochodów z centrum, nie dając kierowcom nic w zamian. Drugi to pokazanie im, że alternatywny sposób transportu jest sprawniejszy. Pasażer z wyboru zawsze będzie lepszy od pasażera z przymusu. Gdy czekający w korku kierowca raz, drugi i trzeci zobaczy, że mijający go tramwaj dojeżdża do celu szybciej, za czwartym razem się zastanowi. A za piątym pójdzie na przystanek.

Jeśli komunikacja miejska w mieście nie zyska prawdziwego priorytetu, Łódź będzie miała i wkurzonych kierowców, i pasażerów. W ramach zrównoważonego transportu - wkurzonych po równo.