Wspominamy łodzian, którzy odeszli. Wśród nich filmowcy, piłkarze, muzycy...

Marek Frąckowiak, aktor teatralny i filmowy, zmarł 6 listopada 2017, po długiej walce z chorobą nowotworową. Urodził się w Łodzi, 16 sierpnia 1950 roku. Grał w warszawskich teatrach (między innymi Teatrze Nowym, Teatrze Rampa oraz w Teatrze Rozmaitości). Widzowie mogli oglądać go również w znanych produkcjach telewizyjnych, takich jak "Plebania", "07 zgłoś się", "Kryminalni", "Pitbull" czy "Dezerterzy".

Marek Frąckowiak zmagał się z rakiem kręgosłupa. Jako jeden z pierwszych o śmierci aktora poinformował Łukasz Płoszajski, który grał z Frąckowiakiem w serialu "Pierwsza miłość".

Prezes Związku Byłych Mieszkańców Łodzi w Izraelu, ocalały z łódzkiego getta, Zvi Bergman, urodził się 10 sierpnia 1922 roku w Zduńskiej Woli, ale czuł się łodzianinem. Zmarł 22 grudnia 2017. W czerwcu 1939 r. zrobił małą maturę i dostał tytuł technika włókiennika. Chodził do szkoły powszechnej przy ul. Rybnej, potem przy Zgierskiej, naukę kontynuował w szkole przemysłowej na Pomorskiej 48, gdzie uczył się zawodu włókiennika. Wiele lat po wojnie wraz ze szkolnymi kolegami odsłonił tablicę pamiątkową na budynku, gdzie dziś mieści się siedziba pedagogiki Uniwersytetu Łódzkiego.

- To jest moje miasto. Miasto mojej rodziny, moich przyjaciół, mojej pierwszej miłości. Chcę, żeby tu przyjeżdżały moje dzieci i wnuki i żeby czuły chociaż cząstkę tego, co ja, kiedy tu wracam - mówił Bergman o Łodzi.

Zvi Bergman ma swoje drzewko w łódzkim parku Ocalałych. Nosi ono numer 371.

28 grudnia 2017 zmarł Stanisław Terlecki, były piłkarz reprezentacji Polski i ŁKS. Karierę zaczynał w Polonezie Warszawa, ale w 1975 przeniósł się do Łódzkiego Klubu Sportowego, w którym do roku 1980 grał w I lidze. W tym czasie rozegrał też 23 mecze w reprezentacji Polski i strzelił dla niej 7 bramek.

Później wyjechał do USA, gdzie występował w zespołach Golden Bay Earthquakes oraz słynnym New York Cosmos. Już po trzydziestce wrócił do kraju i do gry w swym dawnym klubie ŁKS. Pod koniec lat 80. przeniósł się do stołecznej Legii Warszawa, z którą zdobył dwa krajowe puchary.

Do ŁKS wrócił jeszcze w roku 1990, ale rozegrał tylko 4 mecze. Piłkarską karierę zakończył w 1993 roku.

6 marca 2018 zmarł Piotr Janczerski (właściwie Piotr Janik), tekściarz i muzyk.

Janczerski urodził się w 1938 roku w Łodzi. Tu ukończył Państwową Szkołę Instruktorów Teatralnych. W 1963 roku został wokalistą zespołu Niebiesko-Czarni. Po czterech latach postanowił założyć swój zespół No To Co, z którym związany był do 1971 roku. Jednym z najpopularniejszych przebojów zespołu był 'Po ten kwiat czerwony', którym grupa wyśpiewała sobie główną nagrodę na festiwalu w Opolu w 1968 roku.

Po odejściu z No To Co Janczerski założył zespół Bractwo Kurkowe, a potem Fraction. W 1993 roku No To Co zostało reaktywowane, a Piotr Janczerski z grupą koncertował m.in. w USA i Kanadzie.

Artysta zajmował się także kompozycją oraz pisaniem piosenek i scenariuszy programów dla dzieci. Spoczął na cmentarzu na Rudzie Pabianickiej.

Profesor Henryk Mikołaj Chmielewski, wybitny neurolog a latach 1989 - 1991 także poseł na Sejm RP, zmarł 22 marca 2018.

- Wciąż po 30 pacjentów dwa razy w tygodniu przychodzi do mojego gabinetu. Kiedyś były takie tłumy, że ludzie nocowali w spółdzielni lekarskiej. A numerki do mnie kupowało się u koników. Oni więcej na tym zarabiali niż ja - mówił prof. Chmielewski w ostatnim wywiadzie jakiego przed śmiercią udzielił 'Wyborczej'.

Profesor urodził się w 1934 roku. Do liceum chodził w Gnieźnie, studiował w ramach Fakultetu Wojskowo-Medycznego Akademii Medycznej w Łodzi. Po stażu i dwóch latach służby wojskowej został wyróżniony skierowaniem do Wojskowego Instytutu Medycyny Lotniczej w Warszawie. Tam zaczął specjalizację z neurologii i medycyny lotniczej. W Centralnym Wojskowym Zespole Sanatoryjnym w Lądku-Zdroju, tworzył Kliniczny Ośrodek Chorób Nerwowych.

W 1967 r. został zaproszony na międzynarodowy kurs terapii manualnej w Pradze do prof. Karela Lewita. W Polsce był prekursorem tego sposobu leczenia w schorzeniach kręgosłupa. Stał się mistrzem terapii manualnej i wyuczył wielu lekarzy.

Od 1973 do 2005 roku był kierownikiem Kliniki Neurologii WAM w Łodzi. W latach 1989 - 1991 był posłem na Sejm RP. Pełnił też funkcję rektora Wojskowej Akademii Medycznej. Jest autorem ponad 350 prac naukowych. 

9 kwietnia 2018, w wieku 95 lat, zmarł w Łodzi Edward Zajicek, jeden z twórców powojennego kina w Polsce, wykładowca Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi.

Zajicek był szefem produkcji takich zespołów, jak 'Syrena', 'Iluzjon' i 'Kadr'. Współtworzył m.in. filmy: 'Małżeństwo z rozsądku', 'Drewniany różaniec' czy 'Wniebowstąpienie'. W 2013 roku został odznaczony m.in. złotym medalem 'Zasłużony Kulturze - Gloria Artis'. Trzy lata później odebrał nagrodę Stowarzyszenia Filmowców Polskich za wybitne osiągnięcia artystyczne. Był autorem wielu prac z zakresu historii gospodarczej kinematografii oraz organizacji produkcji filmowej.

28 maja, w wieku 93 lat zmarła Helena Skrzydlewska, założycielka jednej z największych w Polsce sieci kwiaciarni. Swoje 'kwiatowe imperium' Skrzydlewska zbudowała podnosząc z upadku rodzinną firmę, którą w 1963 roku odziedziczyła po zmarłym teściu, Józefie.

- Tylko to nie był interes, raczej ruina. Same długi. Mieliśmy niewielką szklarnię, obok skromną kwiaciarnię. W domu nie było nawet porządnego łóżka - wspominał syn zmarłej, Witold Skrzydlewski, znany łódzki przedsiębiorca.

W latach 80. Skrzydlewski wyjechał do Holandii na trzy dni. - Tam zrozumiałem, że kiedyś do nas ten Zachód musi przyjść. Poprosiłem mamę, żeby pozwoliła mi bardziej wejść w handel. Zaryzykowaliśmy i wszystkie pieniądze wydaliśmy na budowę kwiaciarni - opowiada.

Pod koniec lat 80. Skrzydlewscy byli jednymi z pierwszych, którzy sprowadzali kwiaty z Holandii. Jak wspomina Skrzydlewski, w tamtych czasach nie było łatwo dać komuś czegoś w prezencie. Często brakowało kawy i czekolady. Jednak kwiaty były.

Oprócz sieci kwiaciarni firma od lat 90. prowadzi zakład pogrzebowy. Helena Skrzydlewska była babcią byłej posłanki i europosłanki Joanny Skrzydlewskiej.

11 czerwca zmarł w Łodzi Roman Kłosowski, aktor telewizyjny i teatralny, znany przede wszystkim jako odtwórca roli Romana Maliniaka w serialach 'Czterdziestolatek' i 'Czterdziestolatek. 20 lat później', jak również w filmie fabularnym 'Motylem jestem, czyli romans 40-latka'.

W latach 1976?1981 Kłosowski był dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Powszechnego w Łodzi. Wykładał też na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi.

Jako aktor teatralny Kłosowski zasłynął tytułową rolą w scenicznej adaptacji 'Przygód dobrego wojaka Szwejka' Jaroslava Haška, w reżyserii Janusza Zaorskiego. Ostatnią sceniczną kreacją Kłosowskiego była rola w 'Ostatniej taśmie' Samuela Becketta, wystawianej przez gorzowski Teatr im. Juliusza Osterwy. Pod koniec życia Kłosowski stracił wzrok, co zmusiło go do przerwania kariery aktorskiej.

Kłosowski spoczął w Warszawie, na Cmentarzu Powąskowskim. 

3 lipca zmarł Wojciech Walda, legendarny masażysta Widzewa Łódź. 

Podczas meczów, gdy któryś z piłkarzy leżał kontuzjowany na boisku, Walda biegł do niego ze swoją charakterystyczną walizeczką i pomagał. Po meczach stawiał na nogi kolejne pokolenia widzewiaków - od czasów Zbigniewa Bońka aż do dzisiaj.

Wszyscy cenili go za fachowość i lubili. Chyba nikt nigdy nie powiedział o nim złego słowa.

Jakiś czas temu Walda odszedł z Widzewa z powodów osobistych, ale kiedy było trzeba, wracał i pomagał. Tak było na ostatnim meczu łódzkiej drużyny na swoim stadionie w poprzednim sezonie - z Lechią Tomaszów.

Niestety, 17 czerwca Walda zasłabł. Był reanimowany i trafił do szpitala. Niestety, po około dwóch tygodniach walki, zmarł.

Nad ranem 11 sierpnia odszedł Kazimierz Karabasz, jeden z twórców Polskiej Szkoły Dokumentu i wieloletni wykładowca łódzkiej szkoły filmowej.

Karabasz zasłynął jako współtwórca tzw. 'czarnej serii' polskich filmów dokumentalnych. Stanowiła akt odpowiedź na obowiązkowy optymizm socrealistycznej propagandy. Zamiast uśmiechniętych i najedzonych robotników prężących muskuły na 'wielkich budowach socjalizmu' Karabasz pokazywał w swoich dokumentach biedę i problemy społeczne.

- Karabasz zawsze starał się podpatrzeć jakiś niepozorny gest, uśmiech, szczegół mówiący o człowieku - mówi profesor Mikołaj Jazdon, filmoznawca z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

W latach 1982-1987 Karabasz był dziekanem Wydziału Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej szkoły filmowej w Łodzi, a od roku 2000 kierował Zakładem Filmu Dokumentalnego łódzkiej filmówki. Właśnie jako dokumentalista reżyser zyskał międzynarodową renomę, a wykładowca ukształtował szereg czołowych przedstawicieli polskiej kinematografii. Wśród uczniów Karabasza znajdowali się choćby Krzysztof Kieślowski i Marcel Łoziński.

Od 2017 roku Kazimierz Karabasz był doktorem honoris causa Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Ma też swoją gwiazdę w łódzkiej 'Alei Gwiazd'.

Kora Jackowska (albo Olga Sipowicz) i Tomasz Stańko łodzianami nie byli. Trudno też doszukać się łódzkich kontekstów w ich biografiach. W Łodzi jednak wielokrotnie koncertowali. Kora m.in. w Dekompresji w 2011 roku i na Piotrkowskiej w roku 2004 - z okazji 85-lecia województwa łódzkiego. Stańko m.in. w 2010 na Nordland Art Festival w klubie Wytwórnia. Kilkakrotnie zdobywał też łódzkie "Oskary Jazzowe".

Wiadomości o śmierci Kory i Stańki zasmuciła wielu mieszkańców naszego miasta. Kora odeszła 28 lipca po długotrwałej walce z rakiem. Dzień po jej śmierci, podczas koncertu w Atlas Arenie lider zespołu Scorpions - Klaus Meine - zadedykował Korze utwór "Send Me An Angel". Stańko zmarł dokładnie w dniu, w którym miał miejsce koncert.