Wydział Kanalizacji i Wodociągów Magistratu Miasta Łodzi powstał w 1929 r. Od samego początku aż do wybuchu II wojny światowej kierował nim inż. Stefan Skrzywan - twórca łódzkiej sieci kanalizacyjno-wodociągowej i budowniczy wodociągu w Baku.
Siedzibę "wodociągów" zbudowano przy ul. Dzielnej (dziś Narutowicza) według projektu Wiesława Lisowskiego z 1928 r. - autora projeków wielu budynków użyteczności publicznej, m.in. Łódzkiego Domu Kultury, budowanego jako Dom-Pomnik im. Marszałka Józefa Piłsudskiego.
Ale historia łódzkiego Zakładu Wodociągów i Kanalizacji zaczęła się nieco wcześniej - w 1925 roku. Wtedy w Łodzi rozpoczęto budowę miejskiej kanalizacji.
"Jak na ironię, jedno z największych i najszybciej rozwijających się miast w Europie nie miało kanalizacji i wodociągów. Wodę kupowano od domokrążców lub czerpano ze studni, a ścieki płynęły ulicami i rzekami. Wszędzie panował nieznośny fetor. Doły kloaczne i studnie z wodą pitną powstawały tak blisko siebie, że w mieście wybuchały epidemie czerwonki, duru brzusznego. Najgorzej było podczas burz. Ulice tonęły w błocie, deszczówka mieszała się ze ściekami, przenikała w głąb ziemi do wód gruntowych i studni" - czytamy na stronie ZWiK w Łodzi.
Sieć kanalizacji i wodociągów budowano według projektu inżyniera Williama Heerleina Lindley'a, który wraz z ojcem opracował wcześniej projekt sieci wodociągowo-kanalizacyjnej dla Warszawy.
ZWiK: "W 1909 roku Lindley zaproponował prezydentowi Łodzi zaopatrywanie miasta w wodę: ze studni pod Tomaszowem w rejonie Niebieskich Źródeł i bezpośrednio rzeki Pilicy, lub czerpanie z kilku studni głębinowych wywierconych w rejonie Łódź-Rzgów albo studni zlokalizowanych wzdłuż Pilicy".
Woda miała być doprowadzana do zaprojektowanych przez Lindleya centralnych zbiorników na Stokach w Łodzi, które - położone około 100 metrów ponad miastem - miały pełnić funkcję wieży ciśnień.
Na zdjęciu: Zbiorniki na Stokach
We wrześniu 1925 r. łódzcy radni zdecydowali, że miasto wyda na budowę kanalizacji 5 mln zł. W 1927 r. podłączono do sieci kanalizacyjnej pierwszy miejski budynek, a w 1932 r. ścieki zaczęły trafiać do oczyszczalni na Lublinku.
Do 1939 r. wybudowano w Łodzi ponad 105 km kanałów i przyłączono do nich 2709 nieruchomości.
Dzięki sieci kanalizacyjnej z centrum miasta zniknęły ścieki, ale palącym problemem stał się wodociąg. Postanowiono zrealizować najtańszy projekt, tzn. zbudować studnie głębinowe, które miały pokryć potrzeby miasta na 20 lat.
Na zdjęciu: budowa kanalizacji na Piotrkowskiej
Projekt budowy studni powierzono inżynierowi Romualdowi Rosłońskiemu. Na Dąbrowie zaplanowano stację pomp i odżelaziaczy, połączonych z studniami i zbiornikiem wody na Stokach przy pomocy rurociągów. Ze Stoków woda miała grawitacyjnie docierać do miasta.
Studnie głębinowe zaczęto wiercić w 1935 r. - poza Łodzią, żeby nie zakłócać pracy studni fabrycznych. Do wybuchu II wojny były gotowe trzy studnie. Nie uruchomiono natomiast wodociągu, który miał zacząć działać w 1941 r.
W 1945 r. sieć wodociągowa liczyła 86 km., a kanalizacja 192 km.
Po wojnie w Łodzi zaczęło brakować wody, rząd zdecydował więc o budowie wodociągu Łódź - Pilica. Ale to wciąż było za mało. W 1969 r. rozpoczęto budowę Zalewu Sulejowskiego, a cztery lata później nowym wodociągiem Sulejów - Łódź popłynęła woda.
Zaczęto też budować studnie głębinowe. Dziś Łódź czerpie wodę głównie z ujęć podziemnych.
Na zdjęciu: Prace na ul. Kopernika
W 1939 r. w budynku Wydziału Kanalizacji i Wodociągów Magistratu Miasta działał szpital wojskowy. Po wojnie w nim Rektorat Uniwersytetu Łódzkiego.
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze