Polska jak d*pa, a w środku Łódź? Już nie! 7 cudów Łódzkiego sfinansowanych przez UE

- Polska jest jak d*pa, a w środku tej d*py jest dziura, a ta dziura to jest właśnie Łódź - taką oto sentencję na temat Łodzi i szczególnego miejsca zajmowanego przez nią w mentalnej topografii większości Polaków wygłasza jeden z bohaterów filmu "Aleja gówniarzy" w reżyserii Piotra Szczepańskiego. Film ten - choć zdaje się, że nieco zapomniany - dobrze oddaje pewien szczególny okres w historii Łodzi, przypadający na pierwsze lata członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Wciąż wyraźne są w mieście problemy odziedziczone po transformacji ustrojowej (wysokie bezrobocie, niedoinwestowanie, odczuwany przez bohaterów brak perspektyw), ale jednocześnie zarysowuje się szansa na to, że już niedługo wszystko się zmieni. Był rok 2007, trzy lata po przystąpieniu Polski do UE. Mówiło się już wiele o współfinansowanych przez Unię inwestycjach, które w najbliższych latach odmienią obraz miasta (zajawki niektórych z nich wpleciono do wspomnianego filmu w formie przerw na reklamę). Wiele osób jednak - jak sam pamiętam ze studiów przypadających na ten czas wiary i niepewności - na samą wzmiankę o tych "pomysłach" pukało się w czoło twierdząc, że to wszystko niemożliwe. Okazało się, że jednak tak.

Czytaj także: Piękne drogi, nowy bulwar, praca dla każdego. Tak się żyje na skrzyżowaniu autostrad [REPORTAŻ]

W roku wstąpienia Polski do Unii Europejskiej (2004) bezrobocie w Łodzi wynosiło 18,8 proc. 14 lat później wynosi już (według najnowszych danych) 5,8 proc. Poniżej prezentujemy Państwu zestawienie siedmiu największych inwestycji, które począwszy od roku 2004 były lub są finansowane z Funduszu Spójności Unii Europejskiej. To finansowa pomoc, którą w zakresie infrastruktury i ochrony środowiska bogatsze kraje UE przekazują biedniejszym (których PKB wynosi mniej niż 90 proc. średniej unijnej). Jak każdy szanujący się ranking, tak i ten zaczyna się od miejsca ostatniego. Po to, żeby w miarę jego lektury napięcie rosło coraz bardziej.

Oferta transportu publicznego w Łodzi wciąż odbiega od standardu znanego z metropolii zachodnich, gdzie po mieście podróżuje się za pomocą gęstej sieci metra i kolei miejskich. Jeśli jednak coś zbliżyło nas do tego stanu, to Łódzka Kolej Aglomeracyjna, która ułatwiła podróż do stolicy regionu z miast ościennych, a także zrewolucjonizowała łódzki transport miejski - oferując szybszą alternatywę dla autobusów i tramwajów. W połowie 2014 roku pierwsze sześć pociągów wyjechało na trasę Łódź Kaliska - Sieradz. Kolejne pojechały do Łowicza, Kutna i Koluszek. Powstały także przystanki miejskie.

Zakup 20 pierwszych pociągów ŁKA oraz budowa zaplecza technicznego z halą przeglądowo-naprawczą kosztowała łącznie 457 770 847 zł i 5 gr. Unijne dofinansowanie w ramach Funduszu Spójności wynosiło natomiast 296 440 534 zł i 39 gr.

Czytaj także: Łódzka Kolei Aglomeracyjna podwoi tabor. Nowoczesne pociągi obsłużą nowe połączenia w województwie

"Pieniądze nie śmierdzą" - miał powiedzieć jeden cesarzy rzymskich podejmując decyzję o opodatkowaniu publicznych toalet. Jednak żeby to, co z toalet się wydostaje nie tylko nie śmierdziało, ale także nie szkodziło środowisku potrzeba w mieście nowoczesnej oczyszczalni ścieków. Grupowa Oczyszczalnia Ścieków Łódzkiej Aglomeracji Miejskiej przy ulicy Sanitariuszek 66 budowano od roku 1974. Uruchomiono ją 20 lat później, ale dopiero przystąpienie Polski do UE umożliwiło jej modernizację.

Budowa nowych linii biologicznego oczyszczania ścieków, wraz ze zmianą technologii oczyszczania sprawiły, że łódzkie ścieki nie powodują już degradacji rzeki Ner, a w efekcie nie zwiększają też poziomu zanieczyszczeń Warty i Morza Bałtyckiego. Unowocześniono też 64 km sieci wodociągowej, 169 km sanitarnej i 93 km deszczowej, oraz poprawiono nawierzchnię ok. 100 km dróg gruntowych. Całkowity koszt projektu to 711 784 326 zł i 17 gr. UE dołożyła 303 453 485 zł 40 gr.

Czytaj także: W Łodzi znów popłyną rzeki? Niebawem wielki remont oczyszczalni ścieków

Według Tom Tom Traffic Index Łódź jest piątym najbardziej zakorkowanym miastem na świecie. Ta sytuacja się nie zmieni, dopóki komunikacja miejska w Łodzi nie będzie umożliwiać szybkiej, wygodnej i punktualnej podróży do centrum nawet z najodleglejszych obszarów miasta. W tym celu przedłużono linię tramwajową na trasie W-Z w kierunku Olechowa, umożliwiając mieszkańcom tej dzielnicy podróż nie tylko do centrum, ale - po zmodernizowanym torowisku - także na przeciwległą Retkinię. Koszt projektu to 740 388 077 zł i 38 gr. Dofinansowanie z UE wynosiło 532 567 902 zł i 12 gr.

W ramach bieżącej perspektywy finansowej UE współfinansuje także trwający właśnie program "Tramwaj dla Łodzi". Obejmuje on m.in. o planowaną budowę nowej linii tramwajowej wzdłuż ulicy Nowowęglowej, oraz trwającą przebudowę tej na alei Śmigłego-Rydza. Koszt całego projektu to 660 563 782 zł i 14 gr, z czego UE daje okrągłe 411 milionów. Oba projekty Fundusz Spójności wspomaga kwotą 943 mln zł.

Czytaj także: Praca w Łodzi. Powstaje nowa dzielnica przemysłowa. Zatrudnienie znajdzie w niej kilka tysięcy osób

Fabuła wspomnianego na początku filmu Szczepańskiego oscyluje wokół porannego pociągu do Warszawy, którym dziewczyna głównego bohatera zamierza wyruszyć do nowej pracy i nowego życia. Szybkie połączenie kolejowe z Warszawą to jedna z kluczowych kwestii dla miasta, z którego codziennie kilkaset osób dojeżdża do pracy w stolicy. Kolej dużych prędkości między Łodzią a Warszawą to wciąż pieśń przyszłości. Natomiast modernizacja istniejącej linii kolejowej ciągnęła się z przerwami przez 10 lat, ale w końcu udało się skrócić podróż pociągiem z Łodzi Fabrycznej do Warszawy Centralnej do niecałych 90 minut. W modernizację linii kolejowej na odcinku Skierniewice-Warszawa Zachodnia UE włożyła z Funduszu Spójności łącznie ponad 959 milionów zł - pokrywając większość z całkowitej kwoty przekraczającej półtora miliarda złotych.

Czytaj także: Przyszłość transportu będzie testowana pod Łodzią. Na tory wyjedzie hyperloop - ultraszybka kolej próżniowa

Podium niniejszego zestawienia otwiera inwestycja z kwotą dofinansowania przekraczającą miliard złotych. Żeby nie było za łatwo: zagadka. O którą trasę szybkiego ruchu Łódź musiała walczyć z Piotrkowem Trybunalskim i Bełchatowem? Chodzi oczywiście o łączącą Łódź z Wrocławiem drogę ekspresową S8, którą w 2006 roku, za ówczesnych rządów Prawa i Sprawiedliwości postanowiono "wyprostować" rezygnując z odcinka tworzącego dziś południową obwodnicę Łodzi. W obronie "łódzkiego" wariantu "ekspresówki" mieszkańcy Łodzi i innych miast regionu zorganizowali szeroko zakrojony protest, na który złożyły się blokady dróg krajowych, tysiące wysłanych pism i kartek z protestem do Ministerstwa Transportu, oraz sztafeta z Sieradza do Warszawy.

Czytaj także: Coraz bliżej zachodniej obwodnicy Łodzi. Podpisanie umowy na S14 jeszcze we wrześniu?

Ostatecznie udało się, a droga skróciła czas jazdy samochodem z Łodzi do Wrocławia z 4 do 2 godzin. Budowa drogi ekspresowej na odcinku Syców-Kępno-Wieruszów-Walichnowy, wraz z przebudową fragmentu między Rawą Mazowiecką a Radziejowicami kosztowała łącznie ponad 2 miliardy 313 milionów zł. Z tego z Funduszu Spójności udało się pozyskać około 1 miliard 518 milionów zł.

- Mieszkańcy Łodzi już niedługo będą mogli przemierzać miasto szybciej oraz korzystać z lepszych połączeń międzyregionalnych dzięki wydajnemu oraz przyjaznemu dla środowiska systemowi transportu - poinformowała Corina Cretu, europejska komisarz ds. polityki regionalnej KE po tym jak w sierpniu tego roku Komisja Europejska zdecydowała się wspomóc kwotą 1,6 mld zł budowę tunelu kolejowego z dworca Łódź Fabryczna w kierunku Łodzi Kaliskiej i Łodzi Żabieńca. Powstaną dwie podziemne stacje: Łódź-Śródmieście (u zbiegu ulic Zachodniej i Zielonej), oraz Łódź-Polesie (w okolicy Manufaktury).

Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, to już w roku 2022 Łódź będzie drugim po Warszawie miastem w Polsce posiadającym nitkę kolei podziemnej. Planowany tunel ma być przedłużeniem tego, którym na nowy dworzec Fabryczny wjeżdża się od strony Łodzi Widzewa. Kwota jaką UE przeznaczyła z Funduszu Spójności na tunele to ponad 2,648 mld zł. To ponad połowa całkowitego kosztu obu inwestycji.

Z Łodzi samochodem nad morze w niecałe trzy godziny? Z perspektywy Polski sprzed kilkunastu taka perspektywa mogła wydawać się bardziej wizją rodem z fantastyki naukowej niż rutynowym udogodnieniem wynikającym z cywilizacyjnego rozwoju. Pod koniec 2008 roku, na obwodnicy Strykowa otwarto jedną, trzykilometrową jezdnię. Do połowy roku 2014 rozrosła się ona do postaci dzisiejszej autostrady A1, która na węźle Łódź-Północ w okolicach Strykowa krzyżuje się z autostradą A2 (Warszawa-Poznań-Słubice), a od roku 2016, po południowej stronie miasta, również z drogą ekspresową S8. Tworzy też wschodnią obwodnicę Łodzi.

Budowa odcinka autostrady między Strykowem a Toruniem (prawie 144 km długości), którego ukończenie otworzyło łódzkim kierowcom prostą drogę nad morze, pochłonęła łącznie ponad 5,7 miliardów zł. Należy bowiem pamiętać, że ten fragment autostrady A1 to nie tylko nawierzchnia, ale też m.in. 9 węzłów, 144 obiekty inżynieryjne, oraz 191 przejść dla zwierząt. Z Funduszu Spójności UE dołożyła na ten cel ponad 2 miliardy 826 milionów zł.

Czytaj także: Opóźni się podpisanie umowy na budowę kolejnego odcinka A1. Wygrany przetargu wycofał się

____

Projekt "Future is Now - Przyszłość jest Teraz" jest współfinansowany przez Dyrekcję Generalną ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej (DG REGIO) Komisji Europejskiej. Informacje i poglądy przedstawione na tej stronie są wyłącznie opiniami autorów i niekoniecznie odzwierciedlają oficjalne stanowisko Unii Europejskiej. Ani instytucje i organy Unii Europejskiej, ani żadna osoba działająca w ich imieniu nie mogą być pociągnięte do odpowiedzialności za wykorzystanie zawartych tu informacji.

mat. red.